Tijden veranderen – Trip down to memory lain

 

Tijden veranderen

A trip down to memory lane

Soms kunnen mijn gedachten weleens teruggaan naar vroeger, een reis in herinneringen en naar herinneringen. Waarom ik dit doe? Om vergelijk te hebben met hoe de wereld nu is en hoe het vroeger was.

Ik ben opgegroeid in een tijd dat er wel tv was maar die niet vierentwintig uur per dag uitzond. Voordat de uitzending begon was er testbeeld te zien op tv. Mijn herinneringen gaan terug naar de woensdag middag waarin om half 4 de zendtijd begon voor het “kinderprogramma” op Nederland 1,2,3, of de België zender. De tijd voor half vier werd er buiten gespeeld met buur vriendjes en om iets voor half vier spoedde iedereen zich naar haar of zijn eigen huis om tv te kijken. Video, dvd, ‘uitzending gemist’ bestond nog niet, als je het programma had gemist had je pech.

We speelden op straat, dit was veilig omdat er bijna geen auto’s waren, er was sociale controle. Iedereen die in de straat woonde, wist welk kind bij welke ouders hoorden en ouders wisten dat de kinderen speelden met elkaar en dat zij maar een paar deuren verwijderd waren van thuis. Er hoefde maar één gil gegeven te worden en iedereen was ‘binnen geroepen’. Vreemden hadden geen kans, omdat als er wat verdachts was, er hier ‘iemand’ als de kippen bij was.

Buitenspelen was als de wereld ontdekken met alles wat daarin te vinden en te ontdekken was. Uren speelden wij buiten.

We vermaakten onszelf of met elkaar of alleen. Speelgoed zoals ballen, tennisrekken, badmintonrekken, rolschaatsen, stelten, werden met elkaar gedeeld. In de zomer werd er met z’n allen afgereisd naar het zwembad en in de winter gingen we met z’n allen schaatsen op de vijver iets verderop in de buurt. Samen uit, samen thuis, was hier het motto en het was altijd een vrolijke boel. Er was geen haat en nijd onder elkaar en pesten was uit den boze omdat we elkaar corrigeerden, we kwamen voor elkaar op en iedereen was gelijk, er was saamhorigheid, tolerantie. Tuurlijk, waren wij weleens boefjes, en vertelden wij onze ouders niet waar wij heen gingen, dit kwam pas later als wij weer “gevonden” waren. Geweld vond niet plaats.

De gezinnen waren compleet, de vaders werkten en de moeders waren thuis, en uit school stond de thee klaar met het biscuittje, en na thuiskomst uit school er werd gepraat over hoe de dag was gegaan. Er werd aan tafel samen gegeten, en om acht uur werd het journaal gekeken.

Ik kan mij geen verveling herinneren, er was altijd wel wat te doen, en vermaakte mijzelf zowel binnen als buitenshuis met de kleinste simpelste dingen. Muziek luisteren en dit opnemen op bandjes, klaar zitten om dit op te nemen om de muziek ‘te hebben’. Later kwam de lp, deze werd dan gekocht met de gedachte deze muziek voor ‘altijd’ te hebben en niet meer te hoeven wachten totdat het werd gedraaid op de radio om het dan te kunnen opnemen.

Kinderboeken werden gehaald in de bibliotheek op woensdag middag, een feestje om te mogen uitzoeken wat je maar wilde. Als het boek was uitgelezen dan werd dit weer omgeruild voor iets nieuws. Voor spreekbeurten op school werden er boeken gehaald vanuit de ‘bieb’.

Een boodschapje naar de buurt bakker of groenteboer om de hoek, om een brood of groente te kopen met een portemonnee met hierin geld, in de vorm van guldens, kwartjes, dubbeltjes, vijf centen, en briefjes van 5, 10, 25, 50 gulden. Een leerproces om zelfstandig iets te doen en om met geld te leren omgaan.

Ging je op vakantie dan moest de gulden gewisseld worden voor het betaalmiddel van dat land. Bijvoorbeeld, ging je naar Duitsland, dan wisselde je je gulden voor Duitse marken.

Bankzaken werden vanuit thuis voorbereid. Als er een rekening kwam maakte je dit over met een papieren acceptgiro kaart, en deze bracht je naar de bank en zij verwerkten dit.

Kleding die zelfgemaakt werd door de moeders en waarvan de stof zelf mocht worden uitgezocht op de woensdagmiddag. Geen onvertogen woord werd over deze zelfgemaakte kleding gezegd door ‘vriendjes’ omdat deze vriendjes ook zelf gemaakte kleding aan hadden.

Als er nieuws was dan werden we op pad gestuurd om dit even ‘door te geven’ aan iemand. Bij noodgevallen werd er getelefoneerd bij de enige buur die telefoon had. We schreven brieven met de hand of op de typemachine en plakte een postzegel op de envelop en brachten de brief weg naar de brievenbus, wachtend op nieuws of antwoord terug. De krant lag elke ochtend vroeg in de brievenbus.

Er werd ‘u’ gezegd tegen iedereen. Aanspreektitels voor ooms of tantes waren eerst oom of tante en dan de naam. Opa was opa en oma was oma. De juf of meester sprak je aan met juf of meester.

Er waren regels, en die waren duidelijk, ja is ja, en nee is nee. Als je je niet gedroeg dan had dit consequenties in bijvoorbeeld niet buitenspelen. Het ergste was het niet buitenspelen, dus haalde je het niet meer in je hoofd om je in het vervolg niet te gedragen.

Basislessen, basisbehoeften, zoals onvoorwaardelijkheid, liefde, aandacht, veiligheid, geborgenheid, gezien en gehoord worden, het welkom op de wereld zijn, onvoorwaardelijke liefde, enz., normen en waarden, gedragscodes werden meegegeven in de opvoeding.

Mij is geleerd:

  • Dat als je iets materieels wilt, je daarvoor moet werken. Door te werken spaar je voor iets wat je wilt, heb je het geld verdiend en bij elkaar, dan kan je iets kopen. Het sparen voor iets geeft voldoening.
  • Je goed moet zijn voor anderen die het minder hebben dan jij zelf en deze mensen te helpen.
  • Je niet mag stelen van anderen, niet mag bedriegen, een ander schade geen mag berokkenen.
  • Je niet mag liegen.
  • Je niet anders voor moet doen dan je bent.
  • Je niet met vreemden mee mag gaan.
  • Je jezelf moet kunnen vermaken.
  • Je moet geloven in de goedheid van de mens, een iemand het voordeel van de twijfel moet gunnen.

 

Met mijn opgroeien groeide ook de wereld mee en veranderde de wereld. Het was een leerproces om met nieuwe dingen om te gaan, werd er iets uitgevonden of iets nieuws dan gingen we daarin mee. En ja, de veranderingen en vernieuwen gingen snel, allemaal om het ons mensen makkelijker te maken.

Mijn herinneringen over de ‘vroeger tijd’ zijn vredig, met rust, met veiligheid, met aandacht, met tijd voor je zelf en voor anderen en ik denk hier met blijdschap aan terug.

Helaas is de wereld niet meer zo vredig, rustig, veilig, met aandacht, met tijd hebben voor jezelf en anderen en met blijdschap, de wereld is harder geworden met van alles als gevolg.

 

De wereld nu

Waar er toen de programmering op tv pas om halfvier begon, is er nu vierentwintig uur tv met volop kinderprogramma’s. De videorecorder werd uitgevonden, nu alweer achterhaald, zodat wij als wij iets gemist hadden dit konden terugzien. In de huidige tijd kunnen we ‘on demand’ kijken, het iets wat wij zitten te kijken op ‘pauze’ zetten, om het daarna weer te hervatten. 24 uur is er vermaak, die wij niet alleen op tv kunnen kijken maar ook op tablet of smartphone.

Bandrecorder cassettes werden vervangen door cd’s, lp’s werden vervangen door cd’s. Nu zie je weer dat de lp terugkomt, omdat ‘geluid van vinyl toch mooier klinkt’. Voor muziek hoeven we niet meer te wachten totdat een liedje voorbijkomt op de radio, met een klik op internet kunnen wij ‘streamen’, het bekijken, delen.

De computer werd uitgevonden, wat ons leven makkelijker maakte qua schrijven, informatie opzoeken, communicatie, enz.

Mobiele telefoon werd uitgevonden om vieren twintig uur bereikbaar te zijn.

Huishoudelijke apparaten werden uitgevonden, wat ons leven vereenvoudigde en ons geen handwerk meer oplevert maar elektronisch alles voor ons wordt gedaan.

Wat voor mijn generatie niet vanzelfsprekend was om te hebben, en dat hiervoor gewerkt moest worden om iets te bezitten, is voor de huidige generatie vanzelfsprekend om te hebben en er mee op te groeien. Zij weten gewoon niet beter dan dat dit al bestond.

Kinderen van deze generatie worden geboren in een “haastige wereld” waarin aandacht ontbreekt en er bijna geen tijd is om op te groeien lijkt het wel.

Gezinnen zijn bijna niet meer compleet, vele gezinnen zijn niet compleet, een huwelijk wordt ontbonden en één ouder gezinnen ontstaan. De druk op de één ouder wordt groter. Hier lijkt men bijna geen tijd meer te hebben omdat alles in ‘de regel’ stand staat. Kinderen moeten worden ondergebracht in de vorm van oppas, naschoolse opvang, voor de tijd dat de één ouder werkt. Vaak ontbreekt tijd bij de één ouder om alles gestructureerd en rustig te laten verlopen en op te voeden. Naschoolse opvang, eten op de bank is meer regel dan uitzondering.

Waar men vroeger zichzelf vermaakte en men zelf uitvond wat men leuk vond om te doen en waar hobby’s uit voortkwamen, lijkt het wel dat men zichzelf niet meer zelf kan vermaken. Dit aanleren van zichzelf vermaken wordt niet tot nauwelijks aangeleerd. Met de komst van alle elektronica, zoals computer, tablet, mobiele telefoons, enz. lijkt het of wij onszelf vermaken. Wij noemen het ontspanning, maar het is geen ontspanning, het is een verslaving geworden waar wij niet meer buiten kunnen en wat onze persoonlijke ontwikkeling niet bevorderd. Als je niet meer zonder kan ben je verslaafd. We zitten uren aan de tablet geplakt, maar, oh wee, als het stroom uitvalt, dan zijn wij in paniek, omdat we niet verder kunnen met waar wij mee bezig waren en, oh jee, wat moeten we nu doen?

De tv gaat al aan in de vroege ochtenduren als we opstaan en veelal blijft deze aanstaan. Tv’s lijken een uitkomst voor ouders om hun kinderen niet zelf bezig te hoeven houden en zonder toezicht wat er bekeken wordt. Wat als gevolg kan hebben dat er volwassen programma’s worden gezien die niet geschikt zijn voor kleine kinderen.

Buitenspelen wordt bijna niet meer gedaan vanwege de veiligheid qua verkeer, er is geen sociale controle meer. Als je nu aan een iemand bij jou in de straat zou vragen “bij wie hoort dit kindje?” dan weten ze dit niet omdat men op zichzelf is gericht.

Als er al buiten wordt gespeeld dan is dit met hiërarchie, met pesten, buitensluiten. Waar vroeger het pesten stopte voor de voordeur gaat het pesten nu door binnenshuis omdat men via de sociaal media binnenshuis kan komen. Als er al buiten wordt gespeeld, dan is dit buitenspelen maar voor even of omdat er geen ‘buurkindjes’ buiten zijn en alleen spelen niet meer is aangeleerd of omdat er binnen spannendere dingen wachten. Buitenspelen is niet meer zoals vroeger, de wereld ontdekken met al wat daarin te vinden is, de natuur is niet meer interessant.

Binnenshuis wacht een scala aan elektronica wat veel interessanter is en wat ons aantrekt. We zitten letterlijk aan de elektronica geplakt om niets te hoeven missen. Men vergeet hier dat men door de elektronica geleefd wordt, men afstompt. Met de komst van internet is er een andere ‘wereld’ ontstaan, een wereld waarin, als wij niet opletten, ons niet bewust zijn, hier gemakkelijk kunnen worden opgelicht, misbruikt kunnen worden.

De kinderen van nu worden opgevoed met en in een elektronische wereld, de digi wereld, boeken uit de bibliotheek worden amper gehaald, en een spreekbeurt voorbereiden wordt via de zoekmachines op internet gevonden. Weten wij als ouder waar onze kinderen mee bezig zijn, wat zij bekijken, met wie ze praten, chatten, wat zij aan het doen zijn?

Nieuws, eigen nieuws, gebeurtenissen, wordt verspreid via de sociale media, telefoon of mobiele telefoon. Een brief schrijven wordt via het mailprogramma gedaan en is met een klik op ‘verzenden’ verzonden. We hoeven niet lang meer te wachten op antwoord. Wereldnieuws wordt iedere minuut doorgegeven via sociale media. We worden op de hoogte gehouden van wat er in de rest van de wereld gebeurt. De papieren krant is bijna verleden tijd. Eigen nieuws, gebeurtenissen worden gelijk op sociale media gezet en gedeeld.

Een kind een klein boodschapje alleen laten doen is er bijna niet meer bij omdat de buurtwinkeltjes zijn verdwenen en de grotere verzamel winkelcentra te ver van huis liggen om dit lopend te laten doen. Tevens is de veiligheid qua verkeer en overige veiligheid niet meer zo veilig. Geweld is aan de orde van de dag.

In de huidige tijd betalen wij met de euro, op 1 januari 2002 zijn wij overgegaan van gulden naar euro, zodat je in de meeste Europese landen met hetzelfde betaalmiddel betaald. Bankzaken worden digitaal gedaan, met een muisklik kun je al je bankzaken zelf regelen en hoef je je huis niet meer te verlaten. Geld hebben wij veelal niet meer in onze portemonnee, we doen alles met onze ‘pas’.

Met de komst van internet is er een andere ‘wereld’ ontstaan, een wereld, als wij niet opletten, ons niet bewust zijn, hier gemakkelijk kunnen worden opgelicht, misbruikt kunnen worden.

Kleding wordt amper meer zelf gemaakt, als dit al gebeurt wordt men hierop aangekeken of gepest. Merkkleding staat op de voorgrond, heb je dit niet aan, dan hoor je er niet bij lijkt hier het motto.

‘U’ wordt er bijna niet meer gezegd, hier heeft jij, jou, of je, voor plaatsgemaakt. Ouders worden bij voornamen genoemd. Ooms en tantes ontspruiten overal, er is geen onderscheid meer in wie een ‘echte oom of tante’ uit de bloedlijn is. Opa en oma’s worden opie of omie genoemd, of opa met eigen naam en oma met eigen naam.

 

De wereld veranderd

Wij leven in een wereld waarin wij regels hanteren, gedragscodes hebben, waar normen en waarden zijn. Regels, gedragscodes, normen en waarden zijn er niet voor niets. Regels zijn er om zich aan te houden, om aan te geven wat wel en wat niet mag, gedragscodes, normen en waarden zijn aangeleerd, die wij hebben meegekregen met onze opvoeding.

Als wij regels, gedragscodes, normen en waarden niet hebben meegekregen doordat ons dit niet is aangeleerd, ontstaat er een heel ander gedrag en denkwijze. Wat gezien is in onze jeugd zal ons voorbeeld zijn. Bijvoorbeeld: ouders maakten ruzie, ouders zijn gewelddadig, ouders drinken alchohol, stelen, bedriegen, manipuleren, enz., grote kans, dat een kind op latere leeftijd dit gedrag ook zal gaan vertonen, omdat hij of zij dit gewend is, het is voor hen gewoon omdat het voorbeeld is afgegeven in de jeugd.

Basislessen, regels, normen, waarden, gedragscodes worden amper meer meegegeven vanuit de opvoeding. De opvoeding is ‘makkelijker’ geworden omdat men geleefd wordt en men denkt geen tijd te hebben. Aandacht voor iets hebben lijkt verleden tijd, we zijn met meerdere dingen tegelijk bezig. Doordat men gehaast is en het moeten in ons zit heeft men een schuldgevoel en met dit schuldgevoel in zich denkt men dat het schuldgevoel te compenseren is door dingen toe te laten, te geven.

De regels die mij zijn geleerd zie je verschuiven of zijn verschoven of simpelweg niet zijn aangeleerd.

  • Als je iets materieels wilt, daarvoor te werken, in deze tijd zie je het gebeuren dat kinderen het ‘iets’ zomaar krijgen waardoor dit gewoon wordt gevonden iets te krijgen. Krijgen ze een keer iets niet dan wordt er gereageerd met boosheid, teleurstelling, huilen.
  • Financiële problemen kunnen hierdoor ontstaan omdat men als ouders het eigen schuldgevoel wil compenseren.
  • Regels, waarden, normen en gedragscodes worden amper geleerd of aangeleerd, waardoor iedereen een eigen leven gaat leiden met zijn of haar regels, normen, waarden en gedragscodes, en men het dan gek vindt dat er afwijkend gedrag wordt geconstateerd.
  • Goed zijn voor anderen die het minder hebben dan jij zelf, komt bijna niet meer voor omdat wij denken dat wij het zelf slecht hebben.
  • Niet stelen van anderen, heeft plaatsgemaakt voor frauderen, oplichten, stelen van anderen, omdat we denken dat we het nodig hebben of vanuit een minder financiële positie.
  • Niet bedriegen, heeft plaatsgemaakt voor bedriegen om er zelf beter van te worden.
  • Een ander geen schade berokkenen, heeft plaatsgemaakt voor een ander schade te berokken om ons eigen doel te bereiken.
  • Niet liegen, heeft plaats gemaakt voor leugen, list en bedrog.
  • Niet anders voor doen dan je bent, heeft plaatsgemaakt voor toneelspel.
  • Niet met vreemden mee mag gaan, wordt niet meer aangeleerd.
  • Jezelf vermaken, heeft plaatsgemaakt voor elektronica.
  • Geloven in de goedheid van de mens, een iemand het voordeel van de twijfel gunnen, hebben andere of tot geen waarden gekregen.

Echter al de bovenstaande voorbeelden zie je bijna in deze tijd niet meer, omdat hier weinig tot geen aandacht hieraan wordt gegeven in de opvoeding.

Doordat dit niet is geleerd, denkt men dat dit gewoon is en weet men niet beter en is er een niet sociaal wenselijk gedrag wat er gecreëerd en getoond wordt.

 

Soms denk ik wel een terug aan die ‘oude tijd’ en bedenk mij dan, dat de wereld van vroeger nog niet eens zo slecht was…

 

 

Zie ook andere onderwerpen uit “spirituele bewustwording en wegen”.