Stress

 

Wat is stress:              Grote geestelijke druk of spanning, toestand van psychische spanning en druk, werkdruk. Toestand waarin het evenwicht van de bio-fysiologische functies in het lichaam is verstoord door te grote lichamelijke of geestelijke spanning en die bepaalde afweermechanismen in werking doet komen,

 

Stress is spanning, werkdruk, is overbelasting van de psyche, dit kan privé of zakelijk zijn.  Als wij stress hebben dan is er een overbelasting van lichaam en geest. Stress is iets willen in te weinig tijd. Veelal komt stress voort uit onze gedachten dat wij het “te druk”  hebben en er “moet” naar en in onze gedachten nog teveel worden gedaan in een voor onze gedachten te korte tijd. Stress heeft effect op het lichaam en geest. Stress kan je letterlijk ziek maken omdat alles je teveel wordt. Stress vermindert de weerstand, het gevoel, de emotie wordt overbelast.

 

Een beetje stress hebben is normaal, het laat ons ook alert blijven.

Stress is een oerinstinct, stress is een reactie op gevaar, stress is een overlevingsmechanisme.

Bij acute stress zal onze hartslag, onze temperatuur omhoog gaan, onze ademhaling versnellen, en zal ons brein ons vertellen of wij moeten vechten of vluchten omdat wij denken in gevaar te zijn.

 

Hoe komen we aan stress

Iedereen heeft wel eens stress, spanning en druk kunnen oplopen, bijvoorbeeld er moet nog iets af binnen een bepaalde tijd. Als deze tijd is aangebroken en er is iets nog niet af dan zullen wij stress ervaren, we gaan stressen, de werkdruk, de psychische spanning en druk zullen oplopen om iets op tijd af te krijgen. Irritaties, problemen, schokkende gebeurtenissen, enz. kunnen allemaal tot stress leiden.

We leven met de gedacht dat wij “iets moeten”, “iets willen” en ook naar ”de verwachting van anderen”, waardoor wij ons zelf stress opleggen. Deze gedachten doen wij onszelf aan. Wij laten ons leven beheersen door gedachten en de daar aan hangende emotie en gevoel en dit is te voelen in ons lichaam. Het lichaam komt onder druk te staan. Hoe lang duurt stress? Zolang jezelf niets doet om geen stress te hebben, en te ontspannen zal stress voortduren.

 

Het moeten

Het gevoel “moeten” komt voort uit ons denken, het zit in ons systeem. Alleen al met het horen van het woord “moeten” kan stress ontstaan. Moeten: verplicht zijn. Het geeft ons een naar gevoel omdat het kan zijn dat wij iets niet willen doen, maar dit met tegenzin doen. (zie ook het moeten in ons) Het lichaam gaat in tegenzin, weerstand, gaat zich verzetten.

 

Willen 

Het gevoel “willen” komt voort uit ons denken en gevoel. Willen: het bewust proberen te doen, het verlangen, het wensen. “Moeten” laten wij meestal voor “willen” gaan. De vraag aan onszelf zal als eerste zijn “Wat moet ik nog doen?” in plaats van wat “wil ik nog doen”.

 

Verwachting van anderen

Veelal leven wij naar ‘de verwachting van een ander’. Verwachting: datgene wat verwacht wordt, het denken of hopen dat het zal gebeuren. Verwachting kan twee kanten op gaan, we verwachten zelf iets, of een ander verwacht iets van ons.

Als iemand iets van ons verwacht, dan leven wij naar de verwachtingen van anderen, en durven veelal geen nee te zeggen. Als we nee zeggen, dan zal er een schuldgevoel zijn. We laten ons leven beheersen door de consequentie gedachten die wij daaraan hangen. Meestal zie je dit op werk. (zie ook verwachting)

“Moeten” is ook “willen” want wij voelen ons verplicht om iets te doen, en wij veranderen dat willen in moeten. Bij stress gaat het over grenzen gaan waarin wij “geen nee” hebben kunnen of durven zeggen. Het woordje “nee” is voor ons taboe, het roept angst op om nee te zeggen, want als wij geen nee zeggen, zullen we denken “wat zal de buitenwereld hier wel niet van denken en of zeggen?” Je denkt dat je niet aan de verwachting van de ander hebt voldaan en hangt hier een consequentie gedachte aan. Bijvoorbeeld werk: er wordt je iets gevraagd te doen, maar je zit tot over je oren in het werk, je voelt de stress oplopen en je durft geen nee te zeggen. Waarom durven wij geen nee te zeggen? Veelal omdat onze gedachten met ons op de loop gaan, en veelal gebaseerd zijn uit angst. (zie ook angst)

Angst en gedachten laten ons gekke, vreemde dingen doen die ons niet ten goede zullen komen. Gedachten om je baan te verliezen, dat we niet bereid zijn om iemand te helpen. Wij denken, dat als wij nee zeggen, dat alles over is, dat mensen waar je nee tegen hebt gezegd, boos op je zullen zijn, omdat je weigert iemand te helpen. Deze gedachten hebben wij zelf in ons vast gezet. Door nee te zeggen geef je je eigen grenzen aan, je kiest voor jezelf door aan te geven aan anderen dat jezelf iets niet wil, door nee te zeggen ben je niet egoïstisch, je kiest voor jezelf. (zie ook over persoonlijke grenzen gaan)

 

Opbouw van stress

Stress bouw je op, iedere keer laat je ”spanning” in je lichaam een tandje oplopen. Als de stress niet afneemt dan blijven we dit spanningsniveau behouden en wordt dit gewenning. Deze stress zul jezelf niet eens merken omdat je het gewoon vindt, je lichaam en geest passen zich daarop aan en je vindt zelf dat het heel gewoon is, je voelt het niet eens meer omdat het bij je hoort, je hebt constant de druk hoger gelegd, je bent constant in een verhoogde waakzaamheid toestand.

Je kunt stress vergelijken met een elastiekje. Een normaal niet gespannen elastiekje is slap (ontspanning), trek je hier een beetje aan dan wordt het elastiekje groter, de spanning komt op het elastiekje te staan. Trek je nog harder aan het elastiekje dan wordt deze alsmaar groter totdat hij knapt.  Spanning is over belasting, je hebt jezelf overbelast.

Als we een tijdje, maanden, jaren lang onder stress staan, vindt er overbelasting plaats van weerstand, gevoel en emotie. De spanning in ons lichaam is zo hoog opgelopen doordat wij deze hebben opgevoerd, uitgerekt zowel lichamelijk en geestelijk dat dit gevolgen voor ons kan hebben zoals: pijn, niet kunnen slapen, of niet door kunnen slapen door stress, moe of oververmoeid zijn, het kan leiden tot paniek aanvallen,  hyperventilatie aanvallen, depressie of burn-out. (zie ook burn out – angst – slapen) Stress maakt je letterlijk ziek als wij hiermee te lang blijven doorlopen.

 

Voorbodes van stress – de vier eenheid

Als er stress is, zal het lichaam reageren. Als wij langdurig onder stress staan en het lichaam niet kan herstellen van stress situaties dan zullen of kunnen hier gezondheidklachten uit voortkomen.

Ons lichaam werkt samen met onze geest, onze psyche. Stress heeft invloed op onze weerstand; ons lichaam, geest, emotie en gedrag, de vier eenheid. Hier kunnen klachten door ontstaan zoals lichamelijke klachten, gedrag klachten, emotionele klachten en geestelijke klachten.

 

Lichamelijke – fysieke

Lichamelijke verschijnselen, symptomen, gevolgen van stress kunnen zijn: hoofdpijn, pijn in schouders, rug, je lijf, maag- darmklachten, hoge bloeddruk, hartkloppingen, angst of paniek aanvallen, hyperventialtie aanvallen,  vermoeidheid, rusteloosheid, zweten, klamme handen, niet kunnen slapen, inslapen, doorslapen, slapeloosheid wat weer kan leiden tot stress en frustratie, we zijn zo bezig met het niet kunnen slapen, wat weer kan leiden tot piekeren en waar we ons druk over maken en wat weer stress oplevert, en een vicieuze cirkel is rond. (zie ook slapen – moe zijn) We ervaren lichamelijke pijntjes.

 

Geestelijk -  psychisch

Geestelijke, psychische verschijnselen, symptomen, gevolgen van stress kunnen zijn: dingen vergeten, niet meer helder kunnen denken en nadenken, een constant ‘vol’ hoofd hebben, niet tot besluiten kunnen komen, alles uitstellen, geheugen en concentratie problemen, piekeren, wat kan leiden tot slapeloosheid, vermoeidheid, een depressie, geen innerlijk gevoel hebben, vluchtgedrag. (zie ook vluchtgedrag)

 

Emotioneel

Emotionele verschijnselen symptomen, gevolgen van stress kunnen zijn: humeurig zijn, niets kunnen hebben, niet veel zin meer hebben in iets, het niet meer aankunnen, alles is teveel, huilerig zijn, snel geïrriteerd zijn, prikkelbaar, overstuur zijn, plotselinge woede, chaos in je lijf en hoofd voelen, onrustig zijn, je voelt je onder druk staan terwijl er geen druk is, een machteloos en moedeloos gevoel hebben, alles zwaar inzien, of aan dingen geen betekenis meer geven of hechten, je voelt je eenzaam, alleen, ongelukkig, depressief, verveling, maar je komt tot niets, paniekaanvallen, hyperventialtieaanvallen. (zie ook emotie ) (rust in onszelf vinden)

 

Gedrag

Gedrag verschijnselen, symptomen, gevolgen van stress kunnen zijn: humeurig zijn, prikkelbaar zijn, snel kattig doen, snauwen, de baas willen spelen, kritiek hebben op een ander, te veel eten, roken, drank, drugs gebruik, onvermogen, het niet toe kunnen zetten om iets af te krijgen of te gaan doen. Het laten zitten. Er komt niets uit je handen. Je gaat over grenzen heen, overbelasting van jezelf.

De vier eenheid lijdt tot overbelasting. Als je een dag niets te doen hebt, raak je in paniek want je bent zo gewend om “iets” te doen, er overvalt je een gevoel van ik moet iets doen, je gaat je vervelen, althans, je denkt dat je je gaat vervelen en dit lijdt weer tot nog meer stress. (zie ook tijd voor jezelf nemen – het moeten in ons – emotie en gedrag) Ondanks je klachten blijf je stug doorgaan waardoor je roofbouw op jezelf pleegt.

Stress zal ons geen goed doen, bovenstaande zijn allemaal signalen die het lichaam af kan geven dat er iets niet in orde is.

 

Verslavingen creëren

Als wij stress hebben dan kunnen wij verslavingen creëren, zoals bijvoorbeeld: roken, alcohol, drugs gebruik. We denken dat roken, drinken, drugs gebruik helpt, echter is dit niet waar, omdat het een tijdelijke verdoving zal zijn. Wat er gebeurd is dat wij het probleem van stress verleggen naar iets anders. Eenmaal uitgewerkt is men terug bij af, en zal men dezelfde stress weer ervaren, als men hier niets aan doet om de oorzaak te achterhalen en op te lossen.

Ook kunnen we bij stress te weinig of te veel eten. Koffie en suikers verhogen het  adrenaline gehalte in ons, bij te veel koffie, suiker worden we hieper de pieper. Te veel suiker verhoogt het stresshormoon wat weer kan leiden tot gezondheidklachten, zoals hoofdpijn, migraine, vermoeidheid, enz.

 

Overbelasting van spanning – energie toevoer stopt

Overbelasting van stress is over je eigen grenzen gaan, je weet niet meer wat normaal is qua spanning. Je gaat gewoon door, je voelt wel lichamelijke en geestelijke klachten maar je gaat door er is geen energie meer.

Energie is onze belangrijkste brandstof waarop wij kunnen leven. Je kunt je lichaam en geest zien als een accu een batterij. Bij rust en slapen word je energie aangevuld. Bij stress wordt de energie accu leeg getrokken totdat we geen energie meer in deze accu hebben en je letterlijk opgebrand bent. Bij een auto wordt er als de accu leeg is een nieuwe volle accu ingezet zodat er weer verder kan worden gereden, maar bij het lichaam kan dit niet. Het zal met rust en ontspanning moet worden aangevuld totdat deze weer vol is.

Door onder stress te staan laten, of stress toe te laten, laten wij onbewust onze energie accu leeglopen. Deze lichamelijke accu wordt niet bijgevuld door bijvoorbeeld rust te nemen, te ontspannen, leuke dingen te doen waar we blij van worden.

Als stress wegvalt, en daarmee de spanning in het lichaam, dan heeft het lichaam tijd nodig om dit te verwerken, te ontstressen en de energie weer aan te vullen. Bij langdurige hoge stress loopt je energie accu langzaam leeg en kan deze niet meer worden aangevuld en loopt deze langzaam leeg totdat jouw energie accu leeg blijft. (zie ook energie)

Bij onder spanning staan van het lichaam zullen alle spieren worden aangespannen, zij zullen als het ware steeds meer inkrimpen, ze zullen verkrampen als er geen ontspanning is en dit leidt tot pijn. Dit kan hoofdpijn zijn, maar ook spierpijn en dit is te voelen in het gehele lijf. Meestal hoor je “er ligt een paar honderd kilo gewicht op mijn schouders”. Dit gevoel is geen prettig gevoel, het is het aanspannen van spieren in je schouders. Door te ontspannen zullen je spieren ontspannen en minder tot geen pijn geven.

Stress laat je “lijden”. (zie ook pijn leiden of lijden)

 

Omgaan met stress

Stress is leren omgaan met je belastbaarheid, het is een balans in jezelf zoeken. Het is een keuze die gemaakt zal moeten worden om stress te hebben of niet te hebben. (zie ook keuzes maken)

Bij overbelaste spanning hoort als tegenpool ontspanning. Door ontspanning zullen wij ons lichaam in balans kunnen brengen.

Om de overbelasting, de spanning, de stress die is  gebouwd in de jaren, maanden, te laten afnemen moeten we de spanning die we hebben op gebouwd weer afbouwen. Ontstressen, hoe lang dit duurt, zal van persoon tot persoon verschillend zijn. Het ligt eraan hoe de persoon hier mee omgaat.

Stel je zelf de vraag: Hoe kom ik aan deze stress in mijn lijf die ik nu voel? Wat is de reden dat ik stress heb? Ga bij jezelf te raden wat de oorzaak is geweest, als je de oorzaak weet, ga bij je zelf te raden wat je aan deze stress kan doen, en om deze te laten stoppen. Stress komt ook veelal voort uit problemen, los deze problemen op, werk hier aan. (zie ook problemen de baas  – schrijven bij problemen).

Als er stress is is het zaak om hier wat aan te doen, om de spanning in het lichaam af te laten nemen, dit kun je bereiken door tijd voor jezelf te nemen, door echte ontspanning te nemen, in bijvoorbeeld, meditatie, yoga, mindfulness. (zie mindfulness).

 

Zie ook andere onderwerpen in: “Spirituele bewustwording en wegen”